Daily Archives: September 10, 2021

Ինչպե՞ս է մարդը վերափոխում շրջակա աշխարհը

by

Ապրելով և աշխատելով բնության մեջ՝ մարդն էլ անխուսափելիորեն ներգործում է բնության վրա և փոփոխում այն: Ինչպե՞ս է դա տեղի ունենում: Հսկայական հողատարածքներ հազարամյակներ շարունակ մշակվել են մարդու կողմից, յուրացվել են նոր տարածություններ: Կառուցվել են խոշոր քաղաքներ, մեծ ջրամբարներ, ինչի արդյունքում հսկայական տարածքներ անցել են ջրի տակ:

Մարդը երկրի ընդերքից այնքան օգտակար հանածոներ է արդյունահանել, որ դրա արդյունքում անգամ լեռներ են հողին հավասարվել: Այս ամենով մարդը աստիճանաբար փոխում է երկրագնդի դեմքը: Այսօր արդեն մեր երկրագնդի վրա շատ քիչ տարածքներ կան, որոնց մարդու ձեռքը չի դիպել: Այս գործընթացը շարունակվում է, այսինքն՝ մարդը շարունակում Է վերափոխել բնությունը: Այդ փոփոխությունները շատ հաճախ բնական միջավայրի համար կործանարար են, քանի որ բնությունը չի հասցնում վերականգնել իր հարստություններն այն արագությամբ, ինչ չափով, որ մարդը օգտագործում է դրանք: Մարդկությունը գիտակցում է բնությանը հասցրած  վնասների հետևանքները: Նույնիսկ կատարվել են հաշվարկներ, որոնք ցույց են տալիս այդ վնասների վատ հետևանքները հենց մարդու կյանքի և առողջության վրա: Բայց այդուհանդերձ, մարդն անընդհատ շարունակում է վերափոխել բնությունը՝ դրանով նաև շարունակելով իր վնասակար գործունեությունը: Ինչո՞ւ: Նախ՝ տարեցտարի ավելանում է երկրագնդի բնակչության թիվը, հետևաբար մեծանում են նաև նրա պահանջմունքները: Դա իր հերթին պահանջում է բնությունից ավելի շատ հարստություններ վերցնել: Բացի այդ, մեծ թափով զարգանում, հզորանում և կատարելագործվում են այն մեքենաներն ու սարքավորումները, որոնցով մարդը կորզում է բնության հարստությունները: Ստացվում է, որ մարդը հայտնվել է մի յուրօրինակ կախարդական շրջանի մեջ: Մի կողմից նա չի կարող չօգտագործել բնության հարստությունները, մյուս կողմից՝ վնասում է բնությանը՝ գիտակցելով դրա հետևանքները: Այսպես, օրինակ՝ մարդու համար կարևոր նշանակություն ունի բնափայտը: Փայտից նա պատրաստում է տարբեր իրեր, օգտագործում է դրանք շինարարության մեջ, ստանում է թուղթ և այլն: Այդ նպատակով ամեն տարի հարյուր հազարավոր հեկտար անտառներ են հատվում: Դրա հետևանքով ոչնչանում են նաև հատվող ծառերի կողքին աճող բույսերը և կենդանիների բնակատեղիները: Անտառների կրճատման հետևանքով նվազում են թթվածին արտադրող և օդը մաքուր պահող բուսածածկ տարածքները, դրա հետևանքով էլ քամին, անձրևը քշում-տանում են հողը: Փաստորեն ստացվում է, որ մարդը իր կարիքների համար հատում է անտառը, բայց գիտակցում է, որ դրանով անդառնալի հարված է հասցնում ինչպես բնությանը, այնպես էլ սեփական առողջությանը, որովհետև անտառները թթվածին արտադրող բնական գործարաններ են: Դրանց պատկերավոր անվանում են նաև երկրագնդի թոքեր:

Այսպիսով՝ մարդը չի կարող խուսափել բնական միջավայրը փոփոխելուց, բանի որ դրանով է բավարարում իր պահանջմունքները, բայց և պարտավոր է հնարավորինս վերականգնել բնությանը իր պատճառած վնասները: Պետք է միշտ հիշել, որ բնության բարիքներից օգտվելու են նաև հաջորդ սերունդները:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ինչո՞ւ է մարդը վերափոխում բնությունը:

Մարդը վերափոխում է բնությունը, որ նա խմի, ուտի, տաքանա և տուն ունենա։

2. Ի՞նչ բնական հարստություններ են օգտագործվում տնտեսության մեջ:

Մարդը օգտագործում է փայտը, քարը, ջուրը, կենդանիներին, բույսերը և մետաղները։

3. Նայիր ձեր տան և դասարանի առարկաներին և փորձի’ր պատասխանել, թե ինչպե՞ս են պատրաստվել դրանք, ի՞նչ բնական հարստություններ են օգտագործվել դրանց պատրաստման համար, ի՞նչ մասնագիտության տեր մարդիկ են պատրաստել դրանք:

Սեղանը պատրաստված է փայտից։ Սեղանը սարքում է կահույքագործը։

Մեր տան և դպրոցի շենքը քարից և մետաղից է։ Շենքերը կառուցում են շինարարները։

4. Ինչո՞ւ Է անհրաժեշտ հոգատարություն ցուցաբերել բնության նկատմամբ: Դու ինչպե՞ս ես հոգ տանում բնության պահպանության համար:

Մենք չենք կարող ապրել  առանց բնության։ Ես ջրում եմ բույսերը, կերակրում եմ կենդանիներին, չեմ թափում աղբը փողոցում և ավելի քիչ եմ թուղթ օգտագործում։

О девочке Маше, о собаке Петушке и о кошке Ниточке

by

Жила-была в большом доме на Большой улице ма-
ленькая девочка Маша. У Маши были собака, кошка
и кукла. Собаку звали Петушок, кошку — Ниточка,
а куклу — Елизавета Петровна.
Как вы думаете, почему Маша их так назвала?
А вот почему. Собаку она назвала Петушком пото-
му, что петухи кричат громче всех, а собака Петушок
лает ещё громче петухов!
Кошку она назвала Ниточкой потому, что нитки
бывают белые и чёрные, а у кошки Ниточки спинка
была чёрная, а животик белый. А куклу она назвала
Елизаветой Петровной потому, что у Маши была зна-
комая тётя Елизавета Петровна.
УQтром собака Петушок просыпалась и лаяла. Она
молчала только тогда, когда её кормили. А кош-
ка Ниточка была совсем другая. Она часто мурлыка-
ла, а мяукала редко. Когда Ниточка хотела есть или
пить, она прыгала на стул и становилась на задние
лапки.
Кукла Елизавета Петровна жила на подоконнике.
У неё там была целая квартира из коробки.
(По В. Введенскому)

A Bicycle

by
A Bicycle
John’s father likes to swim. So he often goes to the swimming pool. His mother likes to play tennis. They often go to the stadium. Their son John is seven. He wants to be a good sportsman. His mother teaches him to play tennis but he asks his parents to give him a bicycle.

One day Father comes home and says: «I have got a present for you. Come and see».

John comes up and sees…..»Oh, it’s great! It’s a bicycle! I like it very much. Thank you Daddy! I am so glad to have it».

Every day Father and John go to the sports ground to ride a bike.

One day John says, «I can ride a bicycle very well. Let’s ask Mother to go with us».

So they go to the sports ground and watch John riding a bike. He rides and rides and rides. He is happy. He says, «Look, Mum! No hands!» Then he says, «Look, Dad! No feet!»

But suddenly John cries, «Look, Mum! No teeth!»   Без названия

to teach-սովորեցնել

parents-ծնողներ

to give-տալ

present-նվեր

to come up-մոտենալ

to cry-լացել

 

 

1.John’s father likes to skate.

John’s father likes to swim.

2.His mother plays the piano very well.

His mother plays tennis very well.

3.John is ten.

John is seven.

4.He likes to play tennis.

He likes to ride a bicycle.

5. One day Father gives him a ball.

One day Father gives him a bicycle.

 

II.Տվյալ բառերով կազմի՛ր նախադասություններ

To get up, to go, to wash, to play, to watch TV, to read, to drink, to eat

Every morning Erik usually gets up at seven o’clock.

I usually go to school at eight o’clock.

Grigor every evening watches TV.

I usually play computer games.

Everyday we wash hands and face.

Arpine reads books at school.

Arsen usually drinks water.

Daniel often eats at school.

III.Տեքստը լսի՛ր և կարողացի՛ր բառերը տեքստի մեջ ճիշտ տեղադրել:

http://www.adelescorner.org/listening/my_day/my_day_1.html

arrive-ժամանել

clean-մաքրել

 

My Day

watch have brush arrive is get up go clean
go have go get go take have go

 

Every day I  (1 get up) at half past six. First I  (2 go) to the kitchen and  (3 have) a cup of tea and toast for breakfast. Then I  (4 go) to the bathroom and  (5 clean) my teeth. After that, I  (6 get) dressed and  (7 brush) my hair. 

At half past seven I  (8 go) to work. I  (9 take) the bus to Cabramatta. It  (10 is) a long way from home. I  (11 arrive) at work at ten to eight. At twelve o’clock I  (12 have) lunch and at four o’clock I  (13 go) home.

At seven o’clock I  (14 have) dinner with my family and then we (15 watch) TV. At a quarter past eleven I  (16 go) to bed.

 

  1. Շաբաթվա օրերը-Days of the week

Monday-երկուշաբթի

Tuesday-երեքշաբթի

Wednesday-չորեքշաբթի

Thursday-հինգշաբթի

Friday-ուրբաթ

Saturday-շաբաթ

Sunday-կիրակի

Ավարտիր նախադասությունները

On Monday I go to school.

On Tuesday you play piano.

On Wednesday he plays computer games.

On Thursday she goes home at three o’ clock.

On Friday we go to café.

On Saturday they read books.

On Sunday you ride a bike.

  1. My family

Լսի’ր տեքստը և կարողացի’ր բառերը ճիշտ տեղադրել տեքստի մեջ:

http://www.adelescorner.org/listening/my_family/my_family.html

to live-ապրել

backyard-հետնաբակ

married-ամուսնացած

to look after-խնամել

bedrooms works are looks flowers
manager large lives married at

 

My family (1 lives ) in Melbourne. There  (2 are ) six people in my family. My mother and father live in a  (3 large) house. The house has four  (4 bedrooms) and a big backyard. There are  (5 flowers) in the front yard. 

My older brother, Alan, is (6 married) with two children. My younger brother, Bill, and my sister, Sue, live  (7 at) home. My father  (8 works ) in an office in Belmore. He is a (9 manager). My mother works at home and (10 looks) after the house.

I am very lucky to have a wonderful family.

Տվյալ տեքստի հիման վրա գրի’ր քո ընտանիքի մասին:

My family lives in Yerevan. There are four people and one dog in my family. We live in a flat. The flat has three bedrooms. My father and my mother works together. My grandmother likes to go to the summer house. My dog likes go to the park. I like to ride a bike, to swim and to play games. I like my home.

  1. Have got/has got-ունենալ

http://www.adelescorner.org/grammar/have_got/havegot.html

Նախադասությունները արտագրի’ր այստեղ` տեղադրելով have կամ has

Have Got

Type have or has in the boxes below.

1. I  got a bicycle.
2. He  got a big dog.
3. We  got pencils.
4. You  got a desk.
5. She  got a good book.
6. They  got a computer.
7. He  got a wife.
8. I  got a red pen.
9. They  got no money.
10. We  got a nice house.
  1. I have got a bicycle.
  2. He has got a big dog
  3. We have got pencils.
  4. You have hot a desk.
  5. She has got a good book.
  6. They have got a computer.
  7. He has got a wife.
  8. I have got a red pen.
  9. They have got not money.
  10. We have got a nice house.

 

Ինքդ կազմի’ր 5 նախադասություն` գործածելով have got/has got

1. I have got a good pet.

2. Arpine has got yellow and black pencils.

3. Erik has got  books.

4. They have not got a bicycle.

5. You have got  money.

VII.Կազմիր հարցեր`տեղադրելով Do կամ Does

http://www.adelescorner.org/grammar/present_simple/pres_sim_quests1.html

Հարցերը գրի՛ր այստեղ

1. Do you like chocolate?

2. Does he go to the beach very often?

3. Do we have any pens?

4. Does she know you?

5. Does it close at 6.30 pm?

6. Do they smoke?

7. Do I look funny in these jeans?

8. Do Bill and Anne like each other?

9. Does she speak German?

10. Do you want to go to the movies?

Ինքդ կազմիր 8 հարց`գործածելով Do կամ Does

1. Do you like to play games?

2. Does Arpine like to swim?

3. Does Erik like to play the piano?

4. Do I ride a bike?

5. Do they get up every morning?

6. Does my dog like to sleep?

7. Do you like cake?

8. Do we play the computer and telephone games?

There are two clouds. There are white.

There are two flowers. There are pink

There is a sun. It is yellow.

There is a TV. It is black.

There is a tree. It is green.

There is a table. It is black.

There is a chair. It is green.

10.09.2021

by

Վարժ 33

Կազմիր արտահայտություն և պարզիրվ

ա)  Որքանո՞վ կմեծանա 34581 թիվը, եթե նրա գրության հինգերորդ կարգում գրված թվանշանը փոխարինենք 8-ով։

Լուծում՝ 84581-34581=50000

Պատ․՝ 50000

բ) Որքանո՞վ կփոքրանա 34581 թիվը, եթե նրա գրության երրորդ կարգում գրված թվանշանը փոխարինենք 2-ով։

Լուծում՝ 34581-34281=300

Պատ․՝ 300

գ) Որքանո՞վ կփոքրանա 434581 թիվը, եթե նրա գրության հազարավորը  փոխարինենք 0-ով։

Լուծում՝ 434581-430581=4000

Պատ․4000

 

Վարժ 36

Հաշվիր

ա)

2184:7=312                 3215×6=19290

8540:70=122             242×60=14520

Վարժ 40

Ասա յուրաքանչյուր սլաքին համապատասխան թիվը։ Այդ թվերից յուրաքնչյուրի համար ասա նրա հարևան կլոր հազարյակները։ Ո՞ր կլոր հազարյակն է այդ թվին ավելի մոտ։

6600 թվի հարևան կլոր հազարյակներն են՝ 6000 և 7000։ Ավելի մոտ է 7000 թիվը։

8000 թվի հարևան կլոր հազարյակներն են՝ 7000 և 9000։ Ավելի մոտ թիվ չկա։

8300 թվի հարևան կլոր հազարյակներն են՝ 8000 և 9000։ Ավելի մոտ է 8000 թիվը։

9800 թվի հարևան կլոր հազարյակներն են՝ 9000 և 10000։Ավելի մոտ է 10000 թիվը։

10900 թվի հարևան կլոր տասհազարյակներն են՝ 10000 և 11000։ Ավելի մոտ է 11000 թիվը։

11800 թվի հարևան կլոր տասհազարյակներն են՝ 11000 և 12000։ Ավելի մոտ է 12000 թիվը։

12900 թվի հարևան կլոր տասհազարյակներն են՝ 12000 և 13000։ Ավելի մոտ է 13000 թիվը։

Վարժ 41

Ներկայացրու հավասարության տեսքով։

ա)

120 և 90 թվերի տարբերությունը 30 է։ 120-90=30

340 և 40 թվերի գումարը 380 է։ 340+40=380

500-ը 50-ով փոքր է 550-ից։ 500+50=550

500-ը 50-ով մեծ է 450-ից։ 500-50=450

բ)

25 և 6 թվերի արտադրյալը 150 է։ 25․6=150

350 և 50 թվերի քանորդը 7 է։ 350։50=7

5600-ը 70 անգամ մեծ է 80-ից։ 5600։70=80

60-ը 70 անգամ փոքր է 4200-ից։ 4200։60=70

Լեզվական աշխատանք

by
    • Գործնական աշխատանք 1. Հաշվել նշված բառերի տառերի և հնչյունների քանակը՝ եզր, որդի, սղոց, հոգի, ովքեր, ես, ենք, մորեղբայր, Երևան, բարև, տերև, գնդակ, հիշել:
  • Եզր-3 տառ, 4 հնչյուն, որդի-4 տառ 5 հնչյուն, սղոց-4 տառ, 5 հնչյուն, հոգի-4 տառ, 4 հնչյուն, ովքեր-5 տառ, 5 հնչյուն, ես-2 տառ 3 հնչյուն, ենք- 3 տառ 3 հնչյուն, մորեղբայր-9 տառ, 10 հնչյուն, Երևան-5 տառ, 7 հնչյուն, բարև- 4 տառ, 5 հնչյուն, տերև-4 տառ, 5 հնչյուն, գնդակ-5 տառ, 6 հնչյուն, հիշել-5 տառ, 5 հնչյուն։
  • Գործնական աշխատանք 2. Գրեք թե բառերը քանի հնչյուն և քանի տառ ունեն՝ ոզնի -4,5, մորաքույր-8,8, ամենաերկար-10,11, հնդկահավ-8,9, երազանք-7,8, որսորդ-6,7, ամենաորակյալ-12,13, եղևնի-5,7, եվրոպական-9,10, ամերիկական-10,10:
  • Գործնական աշխատանք 3. Գրեք բառեր, որոնք սկսվեն Ո կամ Ե տառով, հաշվեք դրանց հնչյունների և տառերի քանակը, եթե տառերն ու հնչյունները քանակով չեն համապատասխանում գրավոր բացատրեք պատճառը:
  • Ոսկի-վօսկի-4 տառ 5 հնչյուն
  • Եղնիկ-յէղնիկ-5 տառ 6 հնչյուն
  • Որսորդ-վօրսօրդ-6 տառ 7 հնչյուն
  • Երևույթ-յէրէվույթ-6 տառ 8 հնչյուն

Մաթեմատիկա

by

1.Գտի՛ր այն հնգանիշ թիվը, որի հարյուրավորը 5 է, միավորը 4, իսկ մնացած
կարգերում գրված է 7:
1) 77475
2) 77574
3) 75774
4) 74775

2.Որքանո՞վ կմեծանա երկնիշ թիվը, եթե նրա գրությանը ձախից կցագրենք 5
թվանշանը:
1) 5-ով
2) 50-ով
3) 500-ով
4) 5000-ով

3.Ընտրի՛ր տրված թվերից այն թիվը, որը 6-ի հնգապատիկից մեծ է 10-ով:
1) 21
2) 40
3) 56
4) 60

4.Ընտրի՛ր տրված թվանշաններից այն թվանշանը, որը տեղադրելով աստղանիշի
փոխարեն` կստանաս անհավասարություն. 7 կմ 50 մ > 7 կմ * 1մ
1) 4
2) 5
3) 6
4) 7

5.Ընտրի՛ր այն շարքը, որտեղ թվերը դասավորված են նվազման կարգով:
1) 2466, 5159, 78427, 62436
2) 2466, 5159, 62436, 78427
3) 78427, 62436, 2466, 5159
4) 78427, 62436, 5159, 2466

 

6.Ընտրի՛ր այն պատասխանը, որն արտահայտում է 5 կգ 7 գ -ը գրամներով:
1) 507 գ
2) 5700 գ
3) 5070 գ
4) 5007 գ

7.Ընտրի՛ր այն պատասխանը, որն արտահայտում է 5 ժ 42 ր-ն րոպեներով:
1) 542 ր
2) 292 ր
3) 342 ր
4) 162 ր

8.Քառակուսու երկու կողմերի երկարությունների գումարը հավասար է 28 սմ:
Գտի՛ր քառակուսու պարագիծը: Նշի՛ր ճիշտ պատասխանը:
1) 14 սմ
2) 56 սմ
3) 112 սմ
4) 196 սմ

9.Հաշվի°ր բեկյալի երկարությունը, եթե նրա կողմերի երկարությունները 15 սմ, 27
սմ, 35 սմ և 43 սմ են:

Պատ.`110

10.Հաշվի°ր բոլոր այն երկնիշ թվերի գումարը, որոնց միավորը 2 է:
Պատ.`12,22,32,42,52,62,72,82,92=468

11.Դի°ր փակագծերն այնպես, որ ստացվի հավասարություն:
3200 : (40 + 20)Ē 8 = 800

12.Հաշվի°ր 2536 + 45Ē ¥48240 : 80 – 503¤ արտահայտության արժեքը:
Պատ.`

13.Կռահի՛ր օրինաչափությունը և տրված թվերից հետո ավելացրո՛ւ ևս մեկ թիվ:
1, 5, 10, 16, 23 :

15.Ուղղանկյան լայնությունը 45 մ է, որը կազմում է երկարության
1
3
մասը: Գտի՛ր
ուղղանկյան մակերեսը:
Պատ.`

17.Գնացքը երկու օրում միևնույն արագությամբ անցավ 1800 կմ ճանապարհ:
Առաջին օրը նա ճանապարհի վրա ծախսեց 12 ժամ, իսկ երկրորդ օրը՝ 4 ժամ
պակաս: Որքա՞ն ճանապարհ նա անցավ առաջին օրը: